Leaky Gut Herkennen en Behandelen

Hoe een verstoorde darmbarrière kan bijdragen aan klachten (en wat je eraan kunt doen)

Wat is een leaky gut?

De term leaky gut – in het Nederlands vaak “lekkende darm” genoemd – verwijst naar een verhoogde doorlaatbaarheid van de darmwand.

De dunne darm heeft aan de binnenkant een laagje cellen, het darmepitheel, dat als een filter werkt. Het laat voedingsstoffen door naar je bloedbaan en houdt schadelijke stoffen buiten.

Tussen de cellen zitten speciale verbindingen, de tight junctions. Deze ‘ritsen’ zorgen ervoor dat de darmwand alleen gecontroleerd stoffen doorlaat.

Bij een leaky gut gaan deze tight junctions wijder open staan, bijvoorbeeld onder invloed van:

• Gluten (bij gevoelige mensen)

• Zonuline (een eiwit dat de tight junctions reguleert)

• Chronische stress

• Langdurig gebruik van NSAID’s (bijv. ibuprofen)

• Infecties of overgroei van bacteriën en gisten

Daardoor kunnen onverteerde voedingsstoffen, toxines en microben makkelijker in de bloedbaan komen. Dit kan een immuunreactie en chronische ontsteking uitlokken.

Hoe herken je een leaky gut?

Mensen met een verhoogde darmdoorlaatbaarheid ervaren vaak vage of aanhoudende klachten, zoals:

✅ Buikpijn of opgeblazen gevoel

✅ Chronische vermoeidheid

✅ Hoofdpijn of migraine

✅ Gewrichtsklachten

✅ Huidproblemen (bijv. eczeem)

✅ Concentratieproblemen (‘brain fog’)

Deze symptomen kunnen natuurlijk ook andere oorzaken hebben. Het is daarom altijd verstandig om bij twijfel deskundig advies in te winnen.

De rol van gluten en zonuline

Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat gluten bij sommige mensen de aanmaak van zonuline stimuleert. Dit eiwit beïnvloedt de tight junctions, waardoor de darmwand tijdelijk meer doorlaatbaar wordt.

Belangrijke publicaties hierover zijn onder andere:

• Fasano et al. (2000): ontdekking van zonuline als sleutelregulator van darmdoorlaatbaarheid.

• Fasano (2012): beschrijving van hoe gluten de darmbarrière kan beïnvloeden, zelfs bij mensen zonder coeliakie.

Niet iedereen reageert even sterk op gluten, maar bij gevoelige personen kan dit mechanisme bijdragen aan uiteenlopende klachten.

Wat kun je doen als je een leaky gut vermoedt?

Hieronder vind je een praktisch stappenplan om je darmgezondheid te ondersteunen:

🔹 Stap 1 – Observeren

Houd een voedings- en klachtenlogboek bij. Noteer minimaal twee weken lang:

• Wat je eet en drinkt

• Wanneer je klachten optreden

• Hoe je energieniveau en stemming zijn

🔹 Stap 2 – Verminder belastende

factoren

Probeer in overleg met een deskundige tijdelijk te minderen met:

❌ Gluten en sterk bewerkte granen

❌ Suiker en alcohol

❌ NSAID’s (altijd in overleg met je arts)

❌ Ultrabewerkte voeding

🔹 Stap 3 – Ondersteun je darmwand

Voeding en supplementen die veel mensen hierbij inzetten:

✅ L-glutamine (ondersteunt het herstel van het darmepitheel)

✅ Zinkcarnosaat

✅ Omega-3 vetzuren (ontstekingsremmend)

✅ Bottenbouillon (rijk aan collageen en glycine)

✅ Kurkuma en gember (mild ontstekingsremmend)

🔹 Stap 4 – Rust en herstel

Een gezonde darm vraagt ook om voldoende ontspanning en slaap:

• 7–9 uur nachtrust

• Stressmanagement (bijvoorbeeld meditatie of ademhalingsoefeningen)

• Regelmatige beweging

  
  

🔹 Stap 5 – Overweeg begeleid vasten

In sommige gevallen kan een goed begeleide vastenkuur een reset geven voor je spijsvertering. Doe dit altijd onder deskundige begeleiding en na een goede voorbereiding.

Mijn motivatie om met darmgezondheid te werken

In mijn eigen zoektocht naar de oorzaak van terugkerende migraine ontdekte ik hoe groot de invloed van voeding en darmgezondheid kan zijn. Uiteindelijk bleek het aanpassen van mijn voeding, en met name het weglaten van gluten, een belangrijke sleutel tot verbetering.

Deze ervaring heeft me gemotiveerd om me verder te verdiepen in de relatie tussen de darmbarrière, voeding en het brein. Inmiddels begeleid ik anderen in hun eigen proces, stap voor stap en altijd op maat.

Reflectievragen

Wil je zelf onderzoeken of je darmen een rol spelen in je klachten? Stel jezelf eens deze vragen:

1️⃣ Welke voedingsmiddelen gebruik ik dagelijks waar ik sterk aan gehecht ben?

2️⃣ Hoe voel ik me 30–60 minuten na een maaltijd?

3️⃣ Waren er periodes waarin mijn klachten duidelijk minder waren?

4️⃣ Wat heb ik nog niet geprobeerd om mijn klachten aan te pakken?

5️⃣ Wat zou ik willen veranderen als ik zeker wist dat het zou helpen?

Conclusie

Een leaky gut is geen modeverschijnsel, maar een serieus onderbouwde oorzaak van uiteenlopende klachten. Met geduld, zelfobservatie en een doordachte aanpak is het vaak mogelijk je gezondheid stap voor stap te verbeteren.

Meer weten of begeleiding nodig?

Wil je meer informatie of begeleiding bij het herstellen van je darmgezondheid? Neem gerust contact op voor een kennismakingsgesprek.